Udostępnij ten artykuł
Chodzi o księgę „Ordo Rituum pro Ministerii Petrini initio Romae Episcopi”, zawierającą teksty liturgiczne używane w celebracjach pod przewodnictwem nowego Papieża od uroczystego ogłoszenia jego wyboru aż do wizyty w rzymskiej bazylice Matki Bożej Większej.
Tę księgę, przygotowaną przez Papieski Urząd ds. Celebracji Liturgicznych, Benedykt XVI zatwierdził 20 kwietnia 2005 r., zaraz na drugi dzień po swym wyborze i w oparciu o nią sprawował obrzędy na rozpoczęcie pontyfikatu.
Ks. Guido Marini wyjaśnił motywy zatwierdzonych 18 lutego przez papieża zmian w tekście obrzędów. Z jednej strony Ojciec Święty, który przed ośmiu laty sam się nim posługiwał, później, po refleksji widział potrzebę ulepszenia go w pewnych miejscach. Ponadto w ostatnich latach przyjęto zasadę, by w papieskich liturgiach oddzielać sprawowanie Eucharystii od innych obrzędów, które do tego w ścisłym sensie nie należą. Tak np. obrzędy kanonizacji czy nałożenie paliuszy nowym metropolitom w uroczystość świętych Piotra i Pawła odbywają się nie podczas Mszy, ale przed jej rozpoczęciem.
Zgodnie z obecnymi modyfikacjami, na rozpoczęciu posługiwania Biskupa Rzymu odnośne obrzędy, np. nałożenie paliusza nowemu papieżowi, odbędą się przed Mszą, a nie w czasie niej, jak było dotąd. Hołd Ojcu Świętemu złożą przy tej okazji wszyscy obecni kardynałowie, powtarzając to, co już wcześniej, na zakończenie konklawe, uczynią w Kaplicy Sykstyńskiej sami kardynałowie elektorzy. Modyfikacja jest przywróceniem praktyki zastosowanej na uroczystym rozpoczęciu pontyfikatu zarówno przez Jana Pawła I, jak i Jana Pawła II. Do dziś budzą wzruszenie zdjęcia zrobione przy tej ostatniej okazji ówczesnemu kard. Josephowi Ratzingerowi czy Prymasowi Tysiąclecia kard. Stefanowi Wyszyńskiemu.
Takie samo oddzielenie innych obrzędów od samej Mszy będzie miało miejsce przy objęciu przez nowego Papieża bazyliki laterańskiej, będącej katedrą diecezji rzymskiej – powiedział szef Papieskiego Urzędu ds. Celebracji Liturgicznych. Natomiast wizyty w bazylikach św. Pawła za Murami i Matki Bożej Większej nowy Biskup Rzymu będzie mógł odbyć według swego uznania nawet w późniejszym czasie, a formę nabożeństwa przy tej okazji może wybrać. Mogłaby to też być Msza, czego dotychczasowa księga pierwszych obrzędów pontyfikatu nie przewidywała. Ponadto daje ona obecnie większą swobodę w doborze śpiewów, dowartościowując bogatą tradycję muzyczną Kościoła.
Kolejnym dokumentem, związanym z ustąpieniem ze Stolicy Piotrowej Benedykta XVI, jest wydany przez niego w poniedziałek, 25 lutego, Listu Apostolskiego w formie motu proprio „De nonnullis mutationibus in normis ad electionem Romani Pontificis attinentibus” (O niektórych modyfikacja norm dotyczących wyboru Biskupa Rzymu), który stanowi, że Kolegium Kardynalskie ma prawo przyspieszyć początek konklawe, jeśli stwierdzono obecność wszystkich kardynałów–elektorów.
Wspomniana zmiana dotyczy n. 37 Konstytucji Apostolskiej Universi Dominici Gregis Jana Pawła II z 1996 r. Zmodyfikowany numer 37 tego dokumentu brzmi: „Ustalam ponadto, że – od chwili, gdy Stolica Apostolska jest zgodnie z prawem wakująca – obecni Kardynałowie elektorzy powinni poczekać piętnaście pełnych dni na nieobecnych Kardynałów; pozostawiam jednak Kolegium Kardynałów prawo przyspieszenia konklawe, jeśli stwierdzi obecność wszystkich kardynałów–elektorów, a także prawo odłożenia, jeśli są poważne motywy, początku wyboru na kilka dalszych dni. Ale po upływie maksymalnie dwudziestu dni od rozpoczęcia wakatu Stolicy Apostolskiej wszyscy obecni Kardynałowie elektorzy są zobowiązani przystąpić do wyboru”.
Dokument podkreśla konieczność absolutnego zachowania tajemnicy wyboru papieża. Benedykt XVI uściśla, że za jej złamanie na mocy samego prawa grozi kara ekskomuniki. Wskazuje ponadto, że żaden z kardynałów–elektorów, poza wypadkami przewidzianymi w numerze 40 i 75 Konstytucji Apostolskiej Universi Dominici Gregis nie może zostać wyłączony z wyboru – nie może z jakiegokolwiek powodu utracić głosu czynnego czy biernego.
Motu proprio przyomina ponadto, że wybór papieża zawsze musi być dokonany przynajmniej większością co najmniej dwóch trzecich głosów. Natomiast we Mszy św. „Pro eligendo Papa” mogą uczestniczyć wszyscy kardynałowie, także nie uczestniczący w konklawe, zaś przewodniczyć jej ma dziekan Kolegium Kardynalskiego. Określa dokładnie, liczbę ceremoniarzy, wymienia osoby wspomagające i wyjaśnia pewne zagadnienia techniczne.
Zobacz także: Kto wybiera papieża?