Środa XXVIII tygodnia zwykłego, lit. słowa: Rz 2,1–11; Łk 11,42–46
Biada za obłudę! Największym problemem wiary jest brak w niej konsekwencji. Jak widać z Listu św. Pawła do Rzymian, ten problem występował także w pierwotnym Kościele.
Środa XXVIII tygodnia zwykłego, lit. słowa: Rz 2,1–11; Łk 11,42–46
Biada za obłudę! Największym problemem wiary jest brak w niej konsekwencji. Jak widać z Listu św. Pawła do Rzymian, ten problem występował także w pierwotnym Kościele.
Jego istota polega na tym, że istnieje w człowieku rozdwojenie: deklarowana wiara, uznawany porządek moralny, nawet zdolność oceny i rozpoznawania u innych błędnych zachowań przy jednoczesnym braku widzenia swoich własnych słabości i win. Jest to czasem zdumiewające szczególnie u osób, które bardzo mocno deklarują swoją wiarę, a nawet są nauczycielami innych. Właśnie do takich kieruje swoją krytykę Pan Jezus: Biada wam [faryzeusze], bo jesteście jak groby niewidoczne, po których ludzie bezwiednie przechodzą (Łk 11,44). Kiedy ktoś dotykał grobu, stawał się według Starego Testamentu nieczysty i przez to był wyłączony ze wspólnoty ludu Bożego, dopóki nie dokonał oczyszczenia. Kiedy zaciągnął nieczystość w sposób nieświadomy, to nawet nie wiedział, że trzeba się oczyścić.
Ostrzeżenie Pana Jezusa nadal pozostaje bardzo aktualne. Szczególnie odnosi się do nas, kapłanów głoszących Słowo Boże. Bardzo łatwo wpaść w natchnione kaznodziejstwo przy jednoczesnym braku krytycznego spojrzenia na siebie. Ale dotyczy to także tak zwanego zaangażowanego laikatu, tych, którzy uchodzą za wzór ludzi wierzących i udzielają się w dziedzinie przekazywania wiary innym. Obawiam się, że największym zagrożeniem dzisiaj w naszym Kościele jest przeżywanie wiary jako ideologii. Różnicę między prawdziwą wiarą a ideologią widać po tym, że ideologia zawsze zawiera w sobie uproszczenie, trzyma się formalności i w niej szuka swojego usprawiedliwienia. Człowiek z autentycznymi problemami gdzieś się gubi. W skrajnej postaci przybiera formę fanatyzmu, który potrzebuje wroga dla potwierdzenia siebie. Stąd ostre oceny innych, szczególnie tych uznawanych za wrogów wiary. Łatwe osądzanie ludzi jest całkowicie sprzeczne z Ewangelią. Święty Paweł mówi o tym bardzo jednoznacznie:
Kiedy człowiek wie, że sam jest grzesznikiem, nie będzie łatwo sądził innych. Jest to ogólna duchowa prawda i dlatego jeżeli ktoś łatwo osądza, znaczy to, że nie poznał swojego grzechu. Nie zrozumiał jeszcze, że ogromne miłosierdzie Boga względem grzeszników jest jego jedyną szansą i należy się Bogu za to ogromna wdzięczność. Natomiast człowiek świadomy swojej grzeszności wie także, że istnieją różne powody, dla których postępujemy niezgodnie z wiarą. Znajomość własnego grzechu umożliwia miłosierne spojrzenie na drugiego człowieka. Święty Marek Pustelnik powiedział: „Człowiek, który poznał swój grzech, jest większy od tego, który wskrzesza innych z martwych”. Znajomość grzechu czyni go pokornym, czyli prawdziwym.
Nie oznacza to oczywiście tolerancji dla samego grzechu i milczenia w tej dziedzinie. Nie byłaby to z naszej strony prawdziwa miłość względem drugiego. Grzech trzeba nazywać grzechem. Samo takie nazwanie rzeczy po imieniu nie jest jeszcze osądzeniem, ale stwierdzeniem faktu. Osądzanie polega na potępieniu z pozycji wyższości. Dlatego wskazywać grzech drugiego trzeba umiejętnie i bez tonu wyniosłości, który blokuje człowieka przed prawdziwym nawróceniem. Staje się dla niego argumentem przeciw wierze, bo widzi w nim obłudę: zamiast miłości widzi pogardę i złość. Prawdziwą wiarę widać dobrze po duchu, w jakim się ona wyraża. Wszelka wyniosłość świadczy o braku poznania Boga, który jest niezmiernie delikatny i miłosierny. Święty Paweł bardzo jednoznacznie ostrzega:
Włodzimierz Zatorski OSB
Fragment książki „Rozważania liturgiczne na każdy dzień”, t. 4, Tyniec 2010. Zapraszamy do zapoznania się z ofertą Wydawnictwa Benedyktynów Tyniec.