Ton czwarty plagalny łączy w sobie elementy ziemskie i niebiańskie, należące do czasu i należące do wieczności, podobnie jak chrześcijańska niedziela, w której spotykają się dzień pierwszy tygodnia (i stworzenia) i dzień ósmy tygodnia, przenoszący czas w wieczność.
Andrij Szkrabiuk
Bizantyjski ton siódmy, choć miałby, wedle logiki, nazywać się ΗΧΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ, czyli plagalny trzeci, i choć niekiedy w greckich pracach teoretycznych rzeczywiście ma taką nazwę, jest jednakże powszechnie zwany tonem „ciężkim” – ΗΧΟΣ ΒΑΡΥΣ.
Ton szósty (plagalny drugi) jest melodycznie jednym z najbogatszych i najgłębszych tonów, jeśli chodzi o wyraz smutku, skruchy i ciężkich duchowych przeżyć.
Każdy ton plagalny kontynuuje i rozwija temat swego autentycznego źródła. Ton piąty (plagalny pierwszy) rozwija i wieńczy idee tonu pierwszego. Przyjście Boga w nasz, przepełniony tragediami świat (epifania) już jest „Światłością, która w ciemnościach świeci” (J 1, 5).
Ton czwarty jest najczęściej używany w liturgii Kościołów tradycji bizantyjskiej. W tym sensie jest jakby przeciwieństwem tonu trzeciego.
Zdecydowana większość tekstów tego tonu ma najbardziej radosny, przeniknięty światłością charakter. Także jest to ton – wnioskując z tekstów – najbardziej niebiański. Jak gdyby wprowadza w przedsmak radości spełnionego Królestwa już tu, w naszym jeszcze nie zbawionym świecie.
Ton drugi jest najbardziej „narratorskim” w monodii bizantyjskiej. Ogromną większość aklamacji diakońskich i kapłańskich czy recytacji Pisma Świętego wykonuje się faktycznie w tonie drugim. Dla diakona i kapłana ton drugi więc jest tonem fundamentalnym dla każdego oficjum.
Jak opisuje go ks. Dimitrij Bołgarskij, jest to «ton początku otwierania się na ziemi Boskiego piękna, ton progu zbawienia i Zmartwychwstania. To ton pojednania człowieka z Bogiem, zniszczenia „przegrody wrogości”»[1]. Faktycznie cały ten opis jest zbudowany na tzw. «dogmatyku» – najbardziej uroczystym teotokionie (hymnie ku czci Bogarodzicy), zamykającym rząd stichir śpiewanych przed centralnym hymnem wieczerni pt. «Światłości pogodna» (gr. Φῶς ἱλαρὸν).
Dlaczego istnieje ośmiotonowy system liturgicznych melodii bizantyjskich? Dlaczego te, a nie inne tony są na stałe przywiązane do pewnych tekstów hymnograficznych? Dla przykładu: dlaczego troparion Chrztu Pańskiego śpiewa się wedle przepisów na ton 1., kanon jutrzni Ofiarowania Pańskiego – na ton 3., kanon pokutny św. Andrzeja z Krety – na ton 6., a troparion Zesłania Ducha Świętego – na ton 8.?