Udostępnij ten artykuł
Trzymam właśnie w rękach pachnący jeszcze nowością, następny tom komentarza do NT, tym razem do Listu do Galatów. Wolność, usprawiedliwienie, wiara, łaska, uczynki ciała i owoce działania w nas Ducha Świętego, a także doprawione pełną pasji troską, jak i nutką ironii, bardzo osobiste wypowiedzi św. Pawła – to wszystko czeka w tej lekturze na uważnego czytelnika. Zatem – w drogę!
Innej Ewangelii nie ma
W obliczu chwiejnej postawy Galatów uwiedzionych przez podejrzanych misjonarzy i ich poważnego kryzysu jako wspólnoty wiary, św. Paweł stawia sprawę bardzo jasno już na wstępie swojego listu: Innej Ewangelii jednak nie ma! (Ga 1, 7). O jakiej Ewangelii pisze Apostoł Narodów? Jak właściwie interpretować to radyklane i bezdyskusyjne stwierdzenie? Właśnie w takich rozterkach może nam pomóc sięgnięcie po komentarz. Jak wyjaśniają autorzy, samo słowo ewangelia pada w pismach Pawłowych aż sześćdziesiąt razy, a w tekstach, które zwykliśmy nazywać Ewangeliami – tylko dwanaście razy. Pawłowi nie chodzi bowiem o zredagowane później niż jego listy ewangelie Mateusza, Marka, Łukasz i Jana. Dla niego Ewangelia to po prostu dobra nowina o Jezusie Chrystusie, Zbawcy człowieka. Ukrzyżowany i zmartwychwstały Pan, który przyszedł dla naszego odkupienia, to centrum przepowiadania św. Pawła.
Burzliwe początki Kościoła
Wydawać by się mogło, że takie zdefiniowanie Ewangelii zamyka wszelkie dyskusje. Jednak z dalszej lektury dowiadujemy się i wnioskujemy, że sprawa była o wiele bardziej skomplikowana. W zależności od tego, gdzie i komu była głoszona ta dobra nowina (poganom czy Żydom), rodziło się coraz bardziej naglące pytanie o to, co stanowi jej istotę, a co tylko kulturowy kontekst. Czy zachowanie Prawa, obrzezanie, słowem – włączenie do Ludu Wybranego jest konieczne do zbawienia? Zagłębiając się w treść listu i korzystając z wyjaśnień dodanych przez A. Wanhoye SJ oraz P. S. Williamson możemy śledzić przebieg tej burzliwej dyskusji, tak ważnej w pierwszych dekadach Kościoła.
Nietuzinkowy charakter
Z lektury Listu do Galatów dowiadujemy się także wiele o samym nadawcy – o działalności misyjnej św. Pawła, spotkaniu Apostołów w Jerozolimie w 49 r. n.e., o sporze z Piotrem, który wybuchł w Antiochii i co nieco o ognistym temperamencie Apostoła Narodów, który z ogromną pasją głosił i bronił prawdy o Tym, którego spotkał kiedyś niespodziewanie na drodze do Damaszku, jeszcze jako prześladowca chrześcijan. Obok Dziejów Apostolskich, to właśnie List do Galatów stanowi najcenniejsze źródło dla odtworzenia losów św. Pawła, historii jego nawrócenia, podróży ewangelizacyjnych i zmagań o wspólnoty, w których zapłonął ogień wiary w Chrystusa, a które nie były jednocześnie wolne od rozterek i błędów.
Rozważanie i zastosowanie praktyczne
Choć sam tytuł tej sekcji, którą znajdziemy po historyczno – egzegetycznym opracowaniu każdego kolejnego fragmentu listu może nie brzmi aż tak zachęcająco, jest jednak pięknym zwieńczeniem całej pracy komentatorów tworzących omawiany tekst. Nasza podróż w głąb każdego natchnionego tekstu ma bowiem swoje właściwe etapy. Zaczynamy od wyjaśnienia historycznego kontekstu oraz niezbędnego komentarza kulturowego. Później pogłębiamy interpretację poprzez dodanie fragmentów dzieł Ojców Kościoła (w tym tomie choćby święci Hieronim, Augustyn, Jan Chryzostom) czy współczesnych dokumentów kościelnych. Gdybyśmy czytali jakikolwiek inny tekst, tyle by nam wystarczyło, ale tutaj dotykamy Słowa, które jest żywe, dlatego autorzy zachęcają do przeniesienia tych treści na grunt własnego życia. O tym właśnie jest Pawłowa Ewangelia – nie tylko o historycznych wydarzeniach i wędrówkach Apostoła, ale o spotkaniu z Bogiem żywym i prawdziwym, działającym nieustannie pośród nas i w nas.
O książce
List Pawła do Galatów budzi od dawna zainteresowanie czytelników, ponieważ rzuca wiele światła na wczesną historię Kościoła, doktrynę chrześcijańską i na uderzającą osobowość jego autora. Podtrzymuje równocześnie to zainteresowanie, gdyż przedstawiane w nim z pasją nauczanie jest zawsze istotne dla wiary i życia chrześcijan. (…) Podejmuje kluczowy i zasadniczy element teologii Pawła – usprawiedliwienia przez wiarę w Chrystusie. To nauczanie, ze względu na jego podstawowy charakter, zasługuje na to, by regularnie do niego wracać, o czym często zapominamy. (…) Ponieważ jednak łatwo ulegamy skłonności, by nadzieję zbawienia pokładać w dobrych uczynkach oraz intencjach, zastępując tym samym wiarę w Chrystusa ludzkimi czynami, dlatego trzeba zawsze przypominać podkreślanie przez Pawła z całą mocą usprawiedliwienia przez wiarę.
„Powołanie Pawła jest podobne do powołania największych proroków, a zarazem je przewyższa, ponieważ żadnemu z nich Bóg nie objawił >>Syna swego<<. Paweł natomiast mówi nam, że spodobało się Bogu objawić Syna swego. Czasownik >>spodobało się<< podkreśla szczególne względy Boga w stosunku do Pawła”. [fragment książki]
O autorach
Albert Vanhoye SJ (ur. 24 lipca 1923 w Hazebrouck – zm. 29 lipca 2021 w Rzymie) – francuski jezuita, doktor teologii, egzegeta Nowego Testamentu, szczególnie Listów Pawłowych, od roku 2006 kardynał.
Święcenia kapłańskie przyjął 25 lipca 1954 w Enghien. Kontynuował studia w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, gdzie w 1958 obronił licencjat z Pisma Świętego, a w 1963 uzyskał stopień doktora. Niezależnie od studiów wykładał klasyczny język grecki w scholastyce w Yzeure (1946-1947 i 1950-1951). Od 1959 r. był profesorem egzegezy Nowego Testamentu w scholastyce w Chantilly. Po obronie doktoratu, od 1963 r., wykładał ten sam przedmiot w Papieskim Instytucie Biblijnym. W latach 1969-1990 pełnił funkcję dziekana Wydziału Biblijnego tej uczelni.
W 1990 r. został konsultorem Kongregacji Doktryny Wiary, w latach 1978-1999 był konsultorem Kongregacji Wychowania Katolickiego. Pełnił również funkcję konsultora Papieskiej Rady Promocji Jedności Chrześcijan (1980-1996). W latach 1984-2001 wchodził w skład Papieskiej Komisji Biblijnej – od 1990 jako sekretarz. Należał do wielu towarzystw naukowych zajmujących się problematyką biblijną.
22 lutego 2006 r. papież Benedykt XVI ogłosił nominację kardynalską Alberta Vanhoye SJ. Ze względu na wiek (82 lata) nie miał on prawa udziału w konklawe, papież zwolnił go również z obowiązku przyjęcia sakry biskupiej. 24 marca tego samego roku otrzymał on tytuł kardynała diakona Santa Maria della Mercede e Sant’Adriano a Villa Albani.
Albert Vanhoye SJ opublikował 17 książek oraz szereg artykułów, m.in. w wydawnictwach encyklopedycznych.
Peter S. Williamson – doktor teologii biblijnej.
Do Kościoła katolickiego dołączył w 1972 roku. Od ponad 40 lat jest zaangażowany w ewangelizację i posługę duszpasterską w Stanach Zjednoczonych i za granicą. Kieruje katedrą Pisma Świętego w Sacred Heart Major Seminary w Detroit (Michigan, USA).
Autor książek, redaktor i współredaktor wielu opracowań. Wraz z Mary Healy Peter S. Williamson jest redaktorem serii Katolicki Komentarz do Pisma Świętego. Współautor i autor tomów w serii Katolicki Komentarz do Pisma Świętego: List do Galatów (Galatians. Catholic Commentary on Sacred Scripture), List do Efezjan (Ephesians. Catholic Commentary on Sacred Scripture), Apokalipsa (Revelation. Catholic Commentary on Sacred Scripture).
