Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

Przewodnik po Triduum

Liturgia chrzcielna Wigilii Paschalnej z udzieleniem sakramentów chrztu i bierzmowania
Zgodnie ze starożytną praktyką Kościoła w Wigilię Paschalną udziela się często sakramentów chrztu i bierzmowania katechumenom, którzy w ostatnim czasie przygotowywali się do ich przyjęcia. Interpretacja prawa liturgicznego, odnoszącego się do tej liturgii, rozproszonego po różnych księgach, jest czasem problematyczna. Dlatego w niniejszym wpisie przedstawiono przebieg liturgii chrzcielnej Wigilii Paschalnej z udzielaniem sakramentów chrztu i bierzmowania.
Posługa liturgiczna diakona w czasie Triduum Paschalnego
Posługa diakona w liturgii sprawowanej przez prezbitera Celebracja Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa jest fundamentem wszystkich świąt i wewnętrzną siłą chrześcijańskiej wiary. Teksty Mszy Wieczerzy Pańskiej przenoszą nas do Wieczernika, gdzie Jezus Chrystus ustanowił sakrament Eucharystii i kapłaństwa. Również tam, obmywając uczniom nogi, podkreślił jak ważna jest miłość bliźniego i zobowiązał do niej swoich uczniów. Msza Wieczerzy Pańskiej składa się z obrzędów wstępnych, Liturgii Słowa, Obrzędu umywania nóg, Liturgii Eucharystycznej oraz Przeniesienia Najświętszego Sakramentu. Mszał Rzymski nie wymienia jakichś szczególnych funkcji diakona w czasie Mszy Wieczerzy Pańskiej, zatem pełni on funkcje zgodne z zadaniami opisanymi w OWMR, czyli asystuje kapłanowi obrzędach i idzie obok niego, posługuje przy mszale, kielichu, głosi Ewangelię, a także pomaga w rozdawaniu Komunii świętej.
Liturgiczna cisza – komentarz duchowy do Starożytnej homilii na Świętą i Wielką Sobotę)
Często można spotkać się z określeniem, że Bóg mówi w ciszy. W przypadku Wielkiej Soboty Bóg przemawia ciszą. W tej ciszy nie tylko nie rozbrzmiewa dźwięk dzwonów i organów. Pobrzmiewa w niej napięcie pomiędzy przejmującym wołaniem Jezusa z krzyża, a chcącym wyrwać się, gdzieś z końca języka, okrzykiem „alleluja!”; niczym po „Chwała Ojcu…” na początku niemal każdej godziny kanonicznej w okresie Wielkiego Postu.
Ku źródłom modlitw Triduum Paschalnego – Liturgia Męki Pańskiej (Wielki Piątek)
Liturgia Męki Pańskiej (Celebratio Passionis Domini) to celebracja mająca miejsce w czasie trwania postu paschalnego, w trakcie której nie dokonuje się konsekracji darów eucharystycznych, ale spożywa się Komunię z hostii pozostałych po wielkoczwartkowej liturgii Mszy Wieczerzy Pańskiej1. Stąd do 1955 r. nazywano tę liturgię Mszą uprzednio poświęconych darów (Missa Praesanctificatorum)2. Jednak tak dawniej, jak i dziś kulminacyjnym momentem tej liturgii jest adoracja krzyża, którą poprzedza najdłuższa w roku liturgicznym modlitwa powszechna, wieńcząca liturgię słowa z opisem pasji według św. Jana3. Cechą charakterystyczną liturgii tego dnia jest również obrzęd prostracji, który przed wieloma wiekami rozpoczynał każdą celebrację mszalną, a dziś pozostał jedynie w omawianej ceremonii Wielkiego Piątku. Niniejsze opracowanie nie będzie miało jednak na celu ukazania historii kształtowania się poszczególnych obrzędów, gdyż to temat bardzo szeroki. Uwaga tego tekstu zostanie skupiona jedynie na pochodzeniu modlitw tej liturgii. W ten sposób będzie można dojść do źródeł oracji Triduum Paschalnego w odniesieniu do Liturgii Męki Pańskiej.
Ku źródłom modlitw Triduum Paschalnego – Msza Wieczerzy Pańskiej (Wielki Czwartek)

Liturgia Wielkiego Czwartku, a dokładniej Msza Wieczerzy Pańskiej (Missa in Cena Domini), to pierwsza celebracja Świętego Triduum Paschalnego, która niejako otwiera Kościołowi cały ten czas1. Sama nazwa tej pierwszej liturgii miewała w ciągu wieków różne nazwy. Ostatnim tytułem tego dnia sprzed zakończenia Soboru Watykańskiego II była Uroczysta Msza Wieczorna Wieczerzy Pańskiej2. Pod koniec soborowych obrad wydano jednak nowe normy dotyczące rubryk mszalnych, zgodnie z którymi od 1965 r. dzień ten nie posiadał w swojej nazwie sformułowania „uroczysta”3. Tak też pozostało do dnia dzisiejszego, gdy omawiana liturgia posiada jedynie tytuł Mszy Wieczornej Wieczerzy Pańskiej (Missa Vespertina in Cena Domini)4.