Liturgia chrzcielna Wigilii Paschalnej z udzieleniem sakramentów chrztu i bierzmowania

Zgodnie ze starożytną praktyką Kościoła w Wigilię Paschalną udziela się często sakramentów chrztu i bierzmowania katechumenom, którzy w ostatnim czasie przygotowywali się do ich przyjęcia. Interpretacja prawa liturgicznego, odnoszącego się do tej liturgii, rozproszonego po różnych księgach, jest czasem problematyczna. Dlatego w niniejszym wpisie przedstawiono przebieg liturgii chrzcielnej Wigilii Paschalnej z udzielaniem sakramentów chrztu i bierzmowania.

1. Cała liturgia Wigilii Paschalnej przebiega jak zwykle aż do momentu homilii. Jedynym wyjątkiem jest tu kwestia liturgii słowa, w której musi zostać odczytane przynajmniej trzecie, piąte i siódme czytanie (por. Lekcjonarz Mszalny, t. 8, s. 22).
2. Po homilii rozpoczyna się sprawowanie liturgii chrzcielnej, którą można przeprowadzić w prezbiterium lub przy chrzcielny (por. Ceremoniał Liturgicznej Posługi Biskupów, nr 363).
3. Diakon lub sam kapłan przywołuje katechumenów: dorosłych przyprowadzają jedynie chrzestni, a dzieci – rodzice biologiczni i chrzestni (por. Mszał Rzymski dla diecezji polskich, wyd. II, s. 171).
4. Następnie celebrans przemawia do zgromadzonych. Jeśli jest chrzest dorosłych katechumenów: „Najmilsi, wspólną modlitwą wspierajmy naszych braci i siostry, którzy z radosną nadzieją zbliżają się do źródła odrodzenia. Prośmy, aby Bóg, Ojciec wszechmogący, obdarzył ich swoim miłosierdziem” (Mszał Rzymski dla diecezji polskich, wyd. II, s. 171). Jeśli jest chrzest dzieci: „Rodzice i chrzestni wnoszą teraz dzieci, które mają otrzymać sakrament chrztu świętego w tę wielką noc Zmartwychwstania. Prośmy, aby Bóg, Ojciec wszechmogący, obdarzył te dzieci swoim miłosierdziem” (Mszał Rzymski dla diecezji polskich, wyd. II, s. 172).
5. Po tej zachęcie – jeżeli ma mieć miejsce procesja do chrzcielnicy – formuje się procesja. Na przedzie idzie usługujący z paschałem, następnie kandydaci do chrztu wraz
   z chrzestnymi (i rodzicami biologicznym – w przypadku dzieci), usługujący, diakoni, koncelebransi, celebrans i usługujący do księgi (w przypadku liturgii pontyfikalnej – także insygniarze). W tym czasie dwaj kantorzy śpiewają litanię do Wszystkich Świętych (por. Ceremoniał Liturgicznej Posługi Biskupów, nry 365-366).
6. Do wezwań litanii można dołączyć także imiona patronów chrzcielnych tych, którzy za chwilę przyjmą sakramenty chrztu i bierzmowania (por. Obrzęd chrztu dorosłych, nr 214).
7. Po przyjściu procesji do chrzcielnicy lub – jeśli jej nie było – po zakończeniu litanii, dokonuje się obrzęd błogosławieństwa wody chrzcielnej, podczas której celebrans raz lub trzy razy zanurza paschał w chrzcielnicy (por. Mszał Rzymski dla diecezji polskich, wyd. II, s. 174-177).
8. Następnie zaczyna się sprawować sakramenty chrztu i bierzmowania. Wówczas przyjmuje się od kandydatów do chrztu ich wyrzeczenia się zła (por. Obrzęd chrztu dorosłych, nr 217; Obrzęd chrztu jednego dziecka, nr 56-57).
9. Potem następuje dialog, podczas którego celebrans może zapytać katechumenów o wybrane imię (por. Obrzęd chrztu dorosłych, nr 217). Następnie przyjmuje od nich kolejno wyznanie wiary (por. Tamże, nr 219). W przypadku chrztu dzieci, przemawia do rodziców i chrzestnych zgodnie z tekstem rytuału, a następnie przyjmuje od nich wyrzeczenie się zła i wyznanie wiary (por. Obrzęd chrztu jednego dziecka, nr 57-59).
10. Teraz udziela się sakramentu chrztu świętego w zwykły sposób, zgodnie z tekstami rytuału (por. Ceremoniał Liturgicznej Posługi Biskupów, nr 371).
11. Następnie dokonuje się namaszczenia olejem krzyżma i przekazuje się białą szatę. Jedynie w obrzędzie chrztu dorosłych przekazuje się jeszcze świece (por. Tamże, nr 372).
12. Po tych obrzędach wyjaśniających, jeśli miały one miejsce przy chrzcielnicy, do której przedtem podążyła procesja, wszyscy powracają w procesji do prezbiterium przy śpiewie antyfony „Vidi aquam” lub innej, podobnej (por. Ceremoniał Liturgicznej Posługi Biskupów, nr 373).
13. Gdy chrzest przyjęli dorośli, udziela się im teraz sakramentu bierzmowania. Dokonuje się tego zgodnie z zapisem ksiąg liturgicznych w prezbiterium (por. Obrzęd chrztu dorosłych, nr 227-231).
14. Po udzieleniu sakramentu bierzmowania kontynuuje się sprawowanie obrzędów Wigilii Paschalnej w zwykły sposób (por. Ceremoniał Liturgicznej Posługi Biskupów, nr 375).